Galeria

Instytut Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy (IFPiLM) zaprasza na międzynarodową konferencję na temat badań, diagnostyki i zastosowań plazmy – PLASMA 2025, która odbędzie się w dniach 15-19 września 2025 roku w Warszawie. To prestiżowe wydarzenie, organizowane od ponad 30 lat, przyciąga czołowych naukowców z całego świata i stanowi wyjątkową okazję do wymiany wiedzy oraz nawiązywania współpracy w dziedzinie fizyki plazmy.

Bogaty program naukowy

PLASMA 2025 obejmie szeroki zakres tematów, od podstawowych procesów plazmowych po zaawansowane technologie i ich praktyczne zastosowania. Zaplanowano następujące sesje tematyczne:

• plazma w tokamakach i stellaratorach – fuzja z magnetycznym utrzymaniem plazmy,
• plazma wytwarzana przez wiązki laserowe – fuzja z inercyjnym utrzymaniem plazmy,
• plazma kosmiczna i astrofizyka laboratoryjna,
• diagnostyka plazmy, pomiary i przetwarzanie danych, w tym sztuczna inteligencja,
• medycyna plazmowa, zastosowanie w rolnictwie i przemyśle,
• procesy elementarne, ogólna fizyka plazmy, plazma pyłowa.

20 lat polskiej Asocjacji Euratom-IFPiLM

Tegoroczna edycja konferencji będzie miała wyjątkowy charakter – podczas ostatniego dnia wydarzenia odbędą się obchody 20-lecia koordynacji badań nad syntezą jądrową oraz utworzenia polskiej Asocjacji Euratom-IFPiLM. W programie przewidziano wykłady i panele dyskusyjne z udziałem osób, które współtworzyły Asocjację, a także czołowych przedstawicieli świata nauki i przemysłu, zaangażowanych w badania i rozwój technologii prowadzących do urzeczywistnienia syntezy jądrowej.

Kluczowe terminy

• 31 marca 2025 – otwarcie naboru abstraktów
• 27 kwietnia 2025 – zakończenie przesyłania abstraktów
• 2 czerwca 2025 – powiadomienia o akceptacji zgłoszenia i początek rejestracji
• 25 czerwca 2025 – zakończenie rejestracji

Lokalizacja wydarzenia

Konferencja odbędzie się w hotelu NYX (ul. Chmielna 71), położonym w samym sercu Warszawy. Dzięki dogodnej lokalizacji uczestnicy będą mogli łatwo odkrywać zarówno historyczne, jak i nowoczesne oblicze stolicy.

Oficjalna strona konferencji

Wszystkie informacje dotyczące wydarzenia znajdują się na stronie: plasma2025.ipplm.pl

Oficjalnym językiem konferencji jest język angielski.

Poniżej First Announcement PLASMA 2025, dostępny również do pobrania w formacie PDF.

W dniach 10–21 lutego 2025 r. w laboratorium Plasma-Focus PF-1000U przeprowadzono sesję eksperymentalną, w której, obok zespołu IFPiLM, uczestniczył trzyosobowy zespół pracowników naukowych z Politechniki Praskiej (ČVUT), kierowany przez prof. Pavla Kubesa. Program naukowy sesji, będącej kontynuacją aktywności Międzynarodowego Centrum Gęstej Namagnetyzowanej Plazmy (International Centre for Dense Magnetized Plasmas – ICDMP), obejmował realizację dwóch podstawowych zadań:

1. Analiza charakterystyk impulsów neutronowych, rejestrowanych jednocześnie przez trzy sondy neutronowe (układ: scyntylator + fotopowielacz + oscyloskop), umieszczone w odległości 7 metrów od ogniska plazmowego, pod kątem 0, 90 i 180 stopni względem osi układu. Wykorzystanie w każdym wyładowaniu 16-kadrowego interferometru laserowego pozwoliło związać charakterystyki impulsów neutronowych z ewolucją w czasie rozkładów gęstości elektronowej plazmy.
2. Testowanie prototypu unikalnego polaro-interferometru laserowego, pozwalającego na jednoczesną rejestrację rozkładu gęstości elektronowej plazmy oraz składowej poloidalnej pola magnetycznego.

Uzyskane wyniki są obecnie analizowane przez polsko-czeski zespół naukowców, mając na uwadze uwzględnienie ich przy opracowaniu modelu emisji neutronów z generatorów typu Plasma-Focus. Dodatkowo pozytywny wynik testów polaro-interferometru laserowego będzie stanowić ważny argument w przygotowywanym czesko-polskim wniosku grantowym (OPUS/Weave), dotyczącym podobieństw powstawania i rozpadu samouzgodnionych struktur plazma–pole magnetyczne w plazmie laserowej oraz układach typu Z-Pinch (Plasma-Focus).

Zespół polsko-czeskich badaczy podczas sesji eksperymentalnej w laboratorium PF-1000U.

Zdjęcia: © IFPiLM

Naukowcy i inżynierowie z ośmiu krajów, w tym z Polski, z powodzeniem zademonstrowali zastosowanie laserów na tokamaku Joint European Torus (JET), udowadniając, że jest to opłacalna technologia pomiaru retencji paliwa termojądrowego w przyszłych urządzeniach fuzyjnych.

Spektroskopia rozkładu indukowanego laserem (LIBS) to technika analityczna wykorzystująca laser o dużej mocy do pomiaru składu materiału. Jej wdrożenie odbyło się przy użyciu zdalnie sterowanego systemu robotyki na JET.

Wstępne wyniki wskazały na pomyślne wykorzystanie systemu LIBS, ponieważ na skierowanych w stronę plazmy elementach tokamaka wykryto izotopy wodoru z mieszanki paliwowej deuteru i trytu.

JET zapewnia idealne inżynieryjne i diagnostyczne stanowisko testowe do opracowywania technologii zarządzania zapasami trytu w przyszłych elektrowniach.

„Eksperyment był ukoronowaniem prowadzonych od kilkunastu lat wysiłków nad stworzeniem metody pomiaru retencji paliwa oraz akumulacji zanieczyszczeń w ścianach reaktorów termojądrowych takich jak ITER. W badaniach tych Instytut Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy od początku odgrywał ważną rolę, która teraz skupi się na opracowaniu modeli sztucznej inteligencji w celu analizy pomiarów LIBS w czasie rzeczywistym. Ze względu na liczne niewiadome związane z funkcjonowaniem przyszłych elektrowni fuzyjnych jest to na pewno duże wyzwanie, lecz kiedy ponad dekadę temu zaczynaliśmy pracę z LIBS, sukcesy osiągnięte teraz na JET wydawały się nie mniejszym” – powiedział dr Paweł Gąsior z Zakładu Badań Plazmy Termojądrowej w IFPiLM, podkreślając znaczenie tych badań dla przyszłości energetyki fuzyjnej.

W międzynarodowej współpracy oprócz Polskich naukowców udział wzięły także zespoły badawcze z Finlandii, Niemiec, Włoch, Estonii, Łotwy, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Kraje te należą do EUROfusion, konsorcjum zaangażowanego w badania i rozwój energii termojądrowej.

Partnerami projektu są:

• ENEA, Italian National Agency for New Technologies, Energy and Sustainable Economic Development (Włochy),
• Forschungszentrum Jülich (Niemcy),
• VTT Technical Research Centre of Finland Ltd,
• United Kingdom Atomic Energy Authority.

Prace są wspierane przez:

• Comenius University of Bratislava (Słowacja),
• Instytut Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy (Polska),
• Institute of Solid State Physics, University of Latvia,
• University of Tartu (Estonia).

LIBS on JET, Credit: UKAEA

Jak działa technologia LIBS

Jari Likonen, główny naukowiec w Fińskim Centrum Badań Technicznych, wyjaśnił: „LIBS działa poprzez szybkie wystrzeliwanie wiązki lasera na powierzchnię płytki lub elementu. Generuje to małą plazmę zawierającą atomy, jony i wolne elektrony, które emitują światło, które z kolei jest mierzone za pomocą spektrometru”.

Technologia LIBS jest już szeroko stosowana w sektorach przemysłu stanowiących wyzwanie dla człowieka i wymagających szybkiej i kompleksowej analizy chemicznej na poziomie atomowym. Jej zastosowania obejmują analizę geologiczną w eksploracji kosmosu, diagnostykę artefaktów archeologicznych oraz badanie dyfuzji metali w słonecznych ogniwach fotowoltaicznych.

Na potrzeby wdrożenia tej technologii na JET wprowadzono modyfikacje w celu jej dostosowania do panującego w urządzeniu środowiska w kształcie pierścienia pod ciśnieniem. Salvatore Almaviva, badacz ds. metrologii laserowej w ENEA, Włoskiej Narodowej Agencji Nowych Technologii, Energii i Zrównoważonego Rozwoju Gospodarczego, powiedział: „Powstała technologia jest zwarta, lekka, niezawodna i solidna na tyle, by umożliwić wykonanie setek pomiarów na JET”.

Czujnik LIBS zamontowano na MASCOT, zdalnie sterowanym systemie robotycznym JET zaprojektowanym do zadań konserwacyjnych, naprawczych i diagnostycznych w środowisku radioaktywnym. Almaviva dodał: „Za pomocą jednego strzału lasera czujnik może wykryć wszystkie pierwiastki chemiczne obecne w analizowanej płytce lub elemencie oraz w ograniczony sposób ich izotopy”.

Rahul Rayaprolu, z Forschungszentrum Jülich (FZJ) w Nimeczech, omówił proces gromadzenia danych: „Jednostka LIBS przenosi zebrane światło przez 20-metrowy światłowód do czterech spektrometrów o wysokiej rozdzielczości w celu analizy widmowej. Jeden spektrometr zapewnia szczegółowy wgląd w zatrzymane paliwo, podczas gdy kompaktowy spektrometr o dużej rozdzielczości jednocześnie przechwytuje i rejestruje ogólny przegląd widma”.

Ionut Jepu, naukowiec zajmujący się badaniami materiałowymi w brytyjskim Urzędzie Energii Atomowej, podkreślił znaczenie tego urządzenia: „JET oferuje doskonałe stanowisko testowe. W następstwie niedawnych eksperymentów z deuterem i trytem możemy dokonać ważnych pomiarów trytu w płytkach i komponentach, zmniejszając jednocześnie zagrożenie dla ludzi i minimalizując potencjalny czas przestoju”.

Ponad 800 lokalizacji we wnętrzu JET poddano działaniu systemu LIBS. Wyniki zostaną zaprezentowane podczas konferencji - 20^th International Conference on Plasma-Facing Materials and Components for Fusion Applications - która odbędzie się w maju 2025 w Słowenii.

Wspólny wysiłek wskazuje na potencjał przyszłych inicjatyw w zakresie projektowania, bezpieczeństwa i wydajności operacyjnej technologii zastosowanych w przyszłych urządzeniach fuzyjnych i stanowi bazę do usprawnienia zarządzania retencją paliwa.

Źródło: EUROfusion

Pracownik badawczo-techniczny mgr inż. Olgierd Cichorek z Laboratorium Plazmowych Napędów Satelitarnych w IFPiLM został nominowany do tytułu Osobowość Roku 2024 w kategorii Nauka.

Kapituła Redakcji „Polskiej Metropolii Warszawskiej”, „Echa Dnia” i „Tygodnika Ostrołęckiego” doceniła wkład Olgierda Cichorka w rozwój nauki i innowacji, szczególnie wyróżniając badania nad przepływami plazmy w rakietowych silnikach elektrycznych typu Halla.

Jak zagłosować?

Głos na pracownika IFPiLM można oddać na stronie: https://polskanews.pl/mgr-inz-olgierd-cichorek/pk/7173591 do czwartku, 13 marca 2025 r., do godziny 21:00.

O plebiscycie

Osobowość Roku to jeden z naszych najstarszych i najbardziej prestiżowych plebiscytów organizowanych od lat w całej Polsce przez dzienniki regionalne i serwisy internetowe wydawnictwa Polska Press. Jego celem jest wyróżnienie osób, które angażowały się w poprzednim roku w życie lokalnych społeczności, osiągały sukcesy, pomagały innym, wykazały się kreatywnością i talentem. Tytuły Osobowość Roku są przyznawane w pięciu kategoriach: Kultura; Nauka; Działalność społeczna i charytatywna; Biznes i przedsiębiorczość; Polityka, samorządność i społeczność lokalna.

Więcej informacji o plebiscycie znajduje się na stronie: www.polskanews.pl/osobowosc

Źródło: Polska Press

Z przyjemnością informujemy, że Pani Minister Przemysłu Marzena Czarnecka z dniem 1 stycznia 2025 roku powołała dr hab. Monikę Kubkowską na stanowisko dyrektora Instytutu Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy im. Sylwestra Kaliskiego (IFPiLM). Prof. Kubkowska zastąpiła na tym stanowisku prof. Andrzeja Gałkowskiego, który pełnił tę funkcję 14 lat.

Dr hab. Monika Kubkowska jest związana z IFPiLM od 2007 roku. Przez ponad 9 lat kierowała Zakładem Fuzji Jądrowej i Spektroskopii Plazmy, a od 2019 roku pełniła funkcję kierownika Centrum naukowo-przemysłowego Nowe Technologie Energetyczne (CeNTE). W październiku 2020 roku została powołana na stanowisko zastępcy dyrektora do spraw naukowych w IFPiLM.

Za swoje osiągnięcia naukowe i działalność na rzecz rozwoju gospodarki była wielokrotnie wyróżniana, m.in. Brązowym Krzyżem Zasługi w 2016 roku oraz nagrodą I stopnia IFPiLM w 2019 roku za wybitne osiągnięcia naukowe.

Monika Kubkowska jest absolwentką Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Stopień doktora nauk fizycznych uzyskała w 2007 roku na Uniwersytecie Warszawskim, a w 2020 roku Rada Naukowa NCBJ nadała jej stopień doktora habilitowanego w zakresie nauk fizycznych.

Link do ogłoszenia o wyniku postępowania konkursowego na stanowisko dyrektora w Instytucie Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy im. Sylwestra Kaliskiego w Warszawie: https://www.gov.pl