Instytut Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy (IFPiLM) rozpoczął swoją działalność 1 stycznia 1976 r. Od 15 września 2016 r. nadzór nad Instytutem sprawuje minister właściwy do spraw energii. Program badań jest dotowany (subwencja statutowa) i współfinansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Inne źródła finansowania to Komisja Europejska, Narodowe Centrum Nauki, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz agencje międzynarodowe — Agencja Fusion for Energy, Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej, Europejska Agencja Kosmiczna i Konsorcjum LaserLab-Europe. 

IFPiLM jest instytutem badawczym kategorii A.

Od roku 2005 IFPiLM jest instytucją upoważnioną przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego do koordynacji w Polsce badań związanych z Programem Ramowym Wspólnoty Euratom w obszarze Fusion. W latach 2005-2013 Instytut był stroną Kontraktu Asocjacyjnego zawartego ze Wspólnotą Euratom reprezentowaną przez Komisję Europejską. W tym okresie Asocjacja Euratom-IFPiLM skupiała na początku 5 polskich ośrodków badawczych (IFPiLM, NCBJ, PW, INTiBS, AGH), pod koniec — 13 instytucji prowadzących badania w zakresie fuzji jądrowej. Obecnie Centrum naukowo-przemysłowe Nowe Technologie Energetyczne, następca Asocjacji, to 16 podmiotów: instytuty badawcze (IFPiLM i NCBJ), uczelnie (AGH, AM w Szczecinie, PW, PWr, UO, UMK, ZUT, USz, PŁ) i instytuty PAN (IFJ, IChB, INTiBS, IWC Unipress). Komponentem przemysłowym CeNTE jest Wrocławski Park Technologiczny.

Od roku 2014 IFPiLM pełni rolę Krajowego Punktu Kontaktowego Euratom-Fusion, do zadań którego należy wspieranie uczestnictwa polskich jednostek naukowych, przedsiębiorców oraz innych podmiotów w programach realizowanych przez europejskie konsorcjum EUROfusion i organizację Fusion for Energy (koordynującą i finansującą udział UE w międzynarodowym projekcie ITER).