Instytut Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy (IFPiLM) rozpoczął swoją działalność 1 stycznia 1976 r. Od 15 września 2016 r. nadzór nad Instytutem sprawuje minister właściwy do spraw energii. Program badań jest dotowany (subwencja statutowa) i współfinansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Inne źródła finansowania to Komisja Europejska, Narodowe Centrum Nauki, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz agencje międzynarodowe — Agencja Fusion for Energy, Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej, Europejska Agencja Kosmiczna i Konsorcjum LaserLab-Europe.
Od roku 2005 IFPiLM jest instytucją upoważnioną przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego do koordynacji w Polsce badań związanych z Programem Ramowym Wspólnoty Euratom w obszarze Fusion. W latach 2005-2013 Instytut był stroną Kontraktu Asocjacyjnego zawartego ze Wspólnotą Euratom reprezentowaną przez Komisję Europejską. W tym okresie Asocjacja Euratom-IFPiLM skupiała na początku 5 polskich ośrodków badawczych (IFPiLM, NCBJ, PW, INTiBS, AGH), pod koniec — 13 instytucji prowadzących badania w zakresie fuzji jądrowej. Obecnie Centrum naukowo-przemysłowe Nowe Technologie Energetyczne, następca Asocjacji, to 16 podmiotów: instytutów badawczych (IFPiLM i NCBJ), uczelni (AGH, AM w Szczecinie, PW, PWr, UO, UMK, ZUT, USz, PŁ) i instytutów PAN (IFJ, IChB, INTiBS, IWC Unipress). Komponentem przemysłowym CeNTE jest Wrocławski Park Technologiczny.
Od roku 2014 IFPiLM pełni rolę Krajowego Punktu Kontaktowego Euratom-Fusion, do zadań którego należy wspieranie uczestnictwa polskich jednostek naukowych, przedsiębiorców oraz innych podmiotów w programach realizowanych przez europejskie konsorcjum EUROfusion i organizację Fusion for Energy (koordynującą i finansującą udział UE w międzynarodowym projekcie ITER).
- Oddział Plazmy Wytwarzanej Laserem (OPWL)
- Oddział Plazmy w Polu Magnetycznym (OPPM)
|
Oddział Plazmy Wytwarzanej Laserem |
Oddział Plazmy w Polu Magnetycznym |
|
Wieloletni program badań nad plazmą laserową, który Oddział Plazmy Wytwarzanej Laserem prowadzi we współpracy z wieloma zagranicznymi grupami, jest ukierunkowany na zgłębianie właściwości fizycznych i procesów związanych z generacją plazmy laserowej oraz opracowanie jej zastosowań ze szczególnym uwzględnieniem technologii inercyjnej fuzji termojądrowej. W skład oddziału wchodzi jeden zakład i jedno samodzielne laboratorium:
|
Głównymi obszararami zainteresowania Oddziału Plazmy w Polu Magnetycznym są: fuzja jądrowa w układach magnetycznego utrzymania plazmy - tokamakach i stellaratorach, badania układów typu plasma focus oraz rozwój sterowników kosmicznych wykorzystujących efekt Halla i impulsową akcelerację plazmy. Oddział prowadzi też badania odporności urządzeń technicznych na zagrożenia elektromagnetyczne. Oddział jest podzielony na dwa zakłady:
|
- Laboratorium Symulowanych Wyładowań Atmosferycznych (LSWA)
- Międzynarodowe Centrum Gęstej Plazmy Namagnetyzowanej (ICDMP)
- Centrum naukowo-przemysłowe Nowe Technologie Energetyczne (CeNTE)
Instytut zaangażowany jest w prace objęte europejskimi programami współpracy naukowej i technicznej. Badania związane z fizyką plazmy i technologią termojądrowych toroidalnych układów plazmowych (tokamaki i stellaratory) realizowane są w ramach europejskiego programu fuzji jądrowej Wspólnoty Euratom. Prace dotyczące fizyki plazmy i laserowej fuzji jądrowej objęte są w dużej części międzynarodowymi programami HiPER i LASERLAB-Europe. W Instytucie działa dziesięcioterawatowy laser CPA Ti:Sapphire wykorzystywany do badania emisji jonów z plazmy laserowej.
