Komora próżniowa

Zasadniczą infrastrukturę laboratorium stanowi komora próżniowa do symulacji warunków próżni kosmicznej o pojemności około 2,5 m3 i średnicy Ø1,2 m wyposażona w system bezolejowych pomp próżniowych składający się z wielostopniowej pompy Rootsa o wydajności do 450 m3/h, pompy turbomolekularnej o wydajności ok. 3000 l/s oraz dwustopniowej pompy kriogenicznej o prędkości pompowania ok. 30000 l/s dla azotu, 34000 l/s dla ksenonu i 43000 l/s dla kryptonu (dane katalogowe) – patrz tabela poniżej. Układ ten pozwala badać zarówno silniki typu PPT, jak i silniki typu Halla przy zasilaniu gazem z wydajnością do 3-5 mg/s ksenonu, utrzymując w komorze w sposób dynamiczny ciśnienie na poziomie 5x10-5 mbar, co z powodzeniem wystarcza do prowadzenia badań w zamierzonym zakresie.

Glowna komora prozniowa PlaNS
Fotografia głównej komory próżniowej PlaNS do symulacji próżni kosmicznej
dla eksperymentów z silnikami plazmowymi PPT i HET
 


Parametry układu próżniowego

Główna komora próżniowa

Długość

2,3 m

Średnica

1,2 m

Objętość

2,5 m3

Pompa

Prędkość  

Gaz

Pompa

wstępna

Adixen ACG 600

450 m3/h

Air

Pompa TM

Pfeiffer HiPace
3400 MC     

2,8 m3/s

Air

Pompa

kriogeniczna   

HSR Velco 900Xe  

36 m3/s

Air (N2)  

34 m3/s

Xe

43 m3/s

Kr

Dynamiczna wydajność całego układu pompowego podczas pracy z kryptonem i ksenonem wynosi odpowiednio 18 m3/s i 14 m3/s, a liniowość układu pompowego ilustruje wykres poniżej, na którym ciśnienie osiągane w komorze przedstawione jest w funkcji wydatku gazu podawanego do komory (tak jak podczas pracy silnika). Przy zamkniętym dopływie gazu ciśnienie w komorze spada do ok. 3-5×10-8 mbar, gdy pracują wszystkie pompy, natomiast przy wyłączonej pompie kriogenicznej wzrasta do ok. 2-4×10-7 mbar.

Cisnienie graniczne w komorze IFPiLM
Ciśnienie graniczne w komorze IFPiLM w funkcji wydatku kryptonu podawanego do komory
(pomiar za pomocą głowicy jonizacyjnej Oerlikon-Leybold ITR 90 Ionivac skorygowany dla kryptonu)

Oprócz głównego stanowiska próżniowego Laboratorium posiada również pomocnicze stanowisko składające się z komory o pojemności 0,035 m3 i dwustopniowego układu pompowania zdolnego do wytworzenia próżni na poziomie 5x10-7 mbar.

Pomocnicze stanowisko prozniowe
Pomocnicze stanowisko próżniowe 

 

Układ dozowania gazu i zasilania

Na potrzeby silników Halla skonstruowano układ dozowania gazu w oparciu o sterowniki przepływu Sierra-Instruments Smart-Trak C100L, które można wykorzystywać do większości obojętnych chemicznie gazów. Zakresy dobranych sterowników odpowiadają potrzebom anody i katody badanych silników Halla (0-50 sccm i 0-6 sccm).

Do zasilania silnika Halla wykorzystywane są komercyjne zasilacze dużej mocy:

Układ zasilania

Zasilanie

Zakres napięć

[V]

Zakres prądów

[A]

Anoda

Sorensen SGI-1000/5

0-800

0-6

Keeper

Sorensen SGI-800/6

0-1000

0-5

Grzałka katody

Sorensen XG 40-21

0-21

0-40

Cewki

2x Sorensen XG 20-40

0-40

0-20

Filtr i diody zabezpieczające

własnej produkcji

   

 

Diagnostyki

PlaNS jest wyposażone w szereg diagnostyk pozwalających kompleksowo badać silniki plazmowe. Podstawową z nich jest waga aerodynamiczna (wyprodukowana w ramach projektu LμPPT przez szwajcarską firmę MECARTEX) działająca na zasadzie precyzyjnego dynamometru. Urządzenie jest zdolne mierzyć zarówno siłę ciągu w zakresie mN, jak i popęd siły w zakresie μNs na zasadzie monitorowania wychylenia wagi i porównywania go z sygnałem kalibrującym.

Pomiar siły ciagu dla silnika Halla
Pomiar siły ciągu dla silnika Halla 
 Pomiar impulsu siły dla silnika PPT
Pomiar impulsu siły dla silnika PPT

Poza tym w wyposażeniu Laboratorium znajdują się również diagnostyki plazmowe, takie jak sonda Faradaya, sonda Langmuira oraz analizator typu RPA. Mogą one być umieszczane na specjalnym manipulatorze, który pozwala na wykonywanie pomiarów emitowanej wiązki plazmy w zakresie od -90o do +90o.

Silnik Halla zainstalowany w komorze prozniowej Silnik Halla zainstalowany w komorze prozniowej 2
Silnik Halla zainstalowany w komorze próżniowej na stanowisku do pomiaru ciągu.
Widoczne rusztowanie wspierające manipulator do przemieszczania układów diagnostycznych
HiPER fusionForEnergyLogo logo EUROfusion iter Laserlab Europe Fusenet European Commission Logo MEiN

Laboratorium Plazmowych Napędów Satelitarnych

Projekty badawcze realizowane przez IFPiLM są finansowane ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki i Narodowego Centrum Nauki oraz ze środków Komisji Europejskiej na podstawie umowy grantowej No 101052200, w ramach Konsorcjum EUROfusion. Wsparcia finansowego udzielają także: Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej, Agencja Fusion for Energy, Europejska Agencja Kosmiczna i Konsorcjum LaserLab.

 

Początek strony