Laboratorium Plazmowych Napędów Satelitarnych (PlaNS) powstało w roku 2013 jako zaplecze eksperymentalne dla dawnej Grupy Akceleratorów Plazmowych (PAG), powołanej w IFPiLM do prowadzenia badań nad plazmowymi/jonowymi źródłami cząstek w aspekcie Elektrycznych Napędów Rakietowych (ENR). Do symulacji warunków przestrzeni kosmicznej i zapewnienia właściwego środowiska pracy dla ENR laboratorium posiada komorę próżniową o pojemności ok. 2,5 m3, wyposażoną w wydajny trójstopniowy układ pompujący. Do oceny wydajności silników dysponuje wagą aerodynamiczną zapewniającą pomiar siły ciągu w zakresie mN i popędu siły w zakresie μNs, a także wykorzystuje diagnostyki plazmowe dostarczające informacji o parametrach emitowanej wiązki.

W zakresie fizyki i technologii źródeł jonów i plazmy Grupa odziedziczyła piętnastoletnie doświadczenie założycieli, którzy są autorami ponad 40 recenzowanych artykułów i prac konferencyjnych dotyczących napędów plazmowych – część z tych prac stała się istotnym punktem odniesienia dla zrozumienia problemów pojawiających się w tego typu układach. Zespół, prowadzony przez dr. Jacka Kurzynę, brał udział w wielu międzynarodowych projektach, a obecnie specjalizuje się w dwóch technologiach ENR: silnikach typu Halla oraz impulsowych silnikach plazmowych (PPT). Modele laboratoryjne obu tych napędów zostały wytworzone w IFPiLM od podstaw.

Silnik Halla PlaNS jest urządzeniem klasy 500 W wytworzonym w ramach projektu KLIMT (ESA/PECS) i doskonalonym w kierunku zwiększenia wydajności w projekcie o akronimie HIKHET (ESA/PLIIS). Konstrukcja została specjalnie zaprojektowana do pracy z kryptonem, który jako materiał pędny umożliwia wytworzenie relatywnie wysokiego impulsu właściwego (ponad 2000 s) przy pracy z umiarkowaną mocą odpowiednią dla mikrosatelitów. Obecnie stopień zaawansowania silnika odpowiada poziomowi TRL 3.

Widok boczny wiazki plazmy HIKHET krypton Widok boczny wiazki plazmy HIKHET ksenon
 Widok boczny wiązki plazmy HIKHET pracującego z kryptonem (po lewej) i ksenonem (po prawej)

Impulsowy napęd plazmowy PlaNS został zbudowany w trakcie projektu LμPPT (EC/FP7). To 2 W urządzenie, unikalne ze względu na zastosowanie nieparującego ciekłego paliwa, powstało z myślą o zapewnieniu napędu nanosatelitom (CubeSat). Testy wykazały sprawność silnika na poziomie 10%, co jest powyżej sprawności zasilanych Teflonem napędów PPT o podobnych gabarytach. Mając tak dobre osiągi, prace nad silnikiem są obecnie kontynuowane w kierunku komercjalizacji w ramach projektu INP (NCBR/POIR).

HiPER fusionForEnergyLogo logo EUROfusion iter Laserlab Europe Fusenet European Commission Logo MEiN

Laboratorium Plazmowych Napędów Satelitarnych

Projekty badawcze realizowane przez IFPiLM są finansowane ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki i Narodowego Centrum Nauki oraz ze środków Komisji Europejskiej na podstawie umowy grantowej No 633053, w ramach Konsorcjum EUROfusion. Wsparcia finansowego udzielają także: Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej, Agencja Fusion for Energy, Europejska Agencja Kosmiczna i Konsorcjum LaserLab.

 

Początek strony